„EVO NAŠE DECE“ – Dokumentarna emisija o hercegovačkim jamama gde je između ostalog bačeno preko 300 ubijene dece

Tweet

Na osnovu snimljenih materijala prilikom vađenja kostiju iz hercegovačkih jama, te svedočanstava osoba koje su preživele ustaške pokolje u Drugom svjetskom ratu, snimljena je dokumentarna TV emisija „Evo naše dece“ prikazana 19. aprila 1991. u 20:00 na Drugom programu TV Beograda.

Od septembra 1990. godine speleološka organizacija „Zelena brda“ iz Trebinja počela je iz kraških jama na području donje Neretve da vadi posmrtne ostatake Srba stradalih u Drugom svetskom ratu. Prvo vađenje obavljeno je iz jame Jagodnjače u Ržanom dolu, gde su prema rečima speleologa, izvadili preko 1.000 žrtava. Prilikom vađenja ostataka iz jame Šurmanci kraj Međugorja, za 12 dana rada izvađeno je „800 žrtava, gde je bačeno 300 dece, a nađena je i lobanja nerođenog deteta“.

Sledila je jama na Bivoljem brdu, s preko hiljadu žrtava, te jama Vidonje kraj Čitluka, gdje su vađeni ostaci monaha sveštenomučenika. Pronađene ostatke žrtava obrađivao je Institut za sudsku medicinu Vojnomedicinske akademije iz Beograda. Za svoj rad speleolozi „Zelenih brda“ i delatnici Instituta dobili su odlikovanja sv. Save 1. reda od Svetog arhijerejskog sinoda SPC i patrijarha srpskog Pavla.

U decembru je s istim poslom nastavila ekipa speleološkog odseka Planinarskog saveza Beograda, inače članova mobilnog tima Civilne zaštite skupštine Beograda. Inicijativu za nastavak vađenja formalno su dali stanovnici čapljinskog sela Prebilovci, odnosno Srbi koji su tokom Drugog svetskog rata doživeli teška stradanja, kao uostalom i svi stanovnici sela donje Neretve. Kosti su vađene iz sedam jama od trinest koliko ih, prema rečima meštana, ukupno ima: Golubinke, jame kraj sela Šurmanovca, jame na Bivoljem brdu, Vidonje kraj Žitomislića, iz dve jame kraj Hutova i Gornje i Donje Kukavuše.

Celokupna akcija trajala je 32 dana, a prema tvrdnjama speleologa iz njih su iznete mošti više od 2.000 Srba. Speleolozi su ovaj posao uradili besplatno, a nagradu mjesne zajednice Prebilovci uplatili su u fond za izgradnju zajedničke spomen-grobnice crkve kosturnice, čija izgradnja je već otpočela u januaru 1991.

Sa speleološkom ekipom bila je i ekipa TV Beograda, pod vodstvom reditelja Zdravka Šotre, kao i novinar Radio Beograda Ratko Nikić. I oni su se zajedno sa speleolozima sajlama spuštali na dno jama.

Na osnovu snimljenih materijala prilikom vađenja kostiju, te svedočanstava osoba koje su preživele ustaške pokolje u Drugom svetskom ratu, snimljena je i dokumentarna TV emisija „Evo naše dece“ prikazana 19. aprila 1991. u 20:00 na Drugom programu TV Beograda.

Deo izvađenih kostiju, ostaci monaha iz žitomislićkog manastira, sahranjeni su 3. februara 1991. u grobnicu pokraj manastirske crkve, u selu Žitomislići kraj Mostara. Sahranu i opelo, na kojem je bio veliki broj ljudi, predvodio je srpski patrijarh Pavle, s više mitropolita i sveštenika SPC.

(Frontal.rs)

Tweet