MANASTIR KOVILJ: Mesto gde se stvaraju srpske vladike

Tweet

Manastir Kovilj, u kojem se čuvaju slike Uroša Predića, vredne ikone i knjige, gde se gaji aronija i proizvodi vrhunski med, pominje se najčešće kao mesto za lečenje bolesti zavisnosti „Zemlja živih”.

Monasi su se pročuli i po izuzetnom pojanju vizantijskim stilom, a iguman kao utešitelj i ispovednik brojnih poznatih ličnosti. Sve je to sada novija istorija drevnog manastira nadomak Novog Sada. Njegova sadašnjost je da su mnoge srpske vladike ponikle iz ove svetinje.

Posle ovogodišnjeg majskog zasedanja najvišeg crkvenog tela, Svetog arhijerejskog Sabora Srpske pravoslavne crkve, koviljsko bratstvo sada ima četvoricu episkopa koji će upravljati eparhijama u regionu.

„Starim” vladikama, episkopu jegarskom Porfiriju i dalmatinskom Fotiju, koji su ustoličeni na vladičanski tron iste 1999. godine, sada su se pridružili episkopi Andrej, izabran za vladiku pre tri godine, i Jeronim, imenovan za episkopa pre oko dva meseca.

Andreja je Sabor s mesta remezijanskog vladike i vikara srpskog patrijarha premestio na funkciju episkopa austrijsko-švajcarskog, dok je otac Jeronim izabran za novog vladiku jegarskog, vikara vladike bačkog.

Dugogodišnji jegarski episkop, Porfirije, imenovan je odlukom s poslednjeg Sabora za mitropolita zagrebačko-ljubljanskog. Njegovo sedište biće u Zagrebu, vladika Fotije stoluje u Šibeniku, Andrej će biti u Beču, a Jeronim u manastiru Kovilj, sedištu jegarskog episkopa.

Manastir se, kao „rasadnik vladika”, nalazi u eparhiji jednog od najuticajnijih vladika SPC, bačkog Irineja. Obnova zdanja, ali i neformalnog uticaja unutar Srpske crkve, otpočela je početkom devedesetih godina upravo blagoslovom vladike Irineja, kada je iz Nemačke i Grčke povukao mlade, učene bogoslove i naselio ih u vojvođansku ravnicu da obnove duhovni život i vrate stari sjaj koviljskom bratstvu.

Kroz priče iz novije istorije, kako su komunistički funkcioneri zatvarali pod pretnjom pištoljem monahe u kelije da bi nesmetano pirovali u manastirskom svečanom salonu, probijala je stara slava svetinje čiji su žitelji bili Jovan Rajić, prvi moderni srpski istoriograf i jedan od najčuvenijih bogoslova, ili monah Georgije, potonji srpski patrijarh.

Uz odgovarajuće duhovno pregnuće i povoljan istorijski momenat, kada Srpska crkva ponovo slobodno diše među svojim vernicima, Koviljci su mogli da skrenu sa stranputica u koji ih je uterao stari režim i vrate se na stazu čuvenih bogoslova, Jovana Rajića i patrijarha Georgija.

Nije, međutim, okrilje moćnog episkopa sve što Kovilj ima. Ovaj manastir sa oko 30 monaha ima jedno od najbrojnijih bratstava u Srpskoj crkvi. Važno za ovu priču je svakako to što je gotovo polovina monaha visokoobrazovana. Za vladike se to podrazumeva.

Episkop Porfirije, koji je monaški postrig primio u manastiru Visoki Dečani, doktorirao je u Atini, vladika Fotije bio je na postdiplomskim studijama u Erlangenu, u Nemačkoj, vladika Andrej boravio je na postdiplomskim studijama u Solunu, a kao doktorand na Institutu za pravoslavnu teologiju u Minhenu, dok je novoizabrani episkop Jeronim postdiplomske studije pohađao u Vatikanu, a doktorske studije u Grčkoj.

Iste 1990. godine u Kovilj su došli monah iz Visokih Dečana, Porfirije, kao i Fotije i Jeronim, koji su tada zamonašeni u ovom manastiru. Dve godine kasnije bratstvu se pridružio još jedan dečanski monah – sadašnji vladika Andrej. U crkvi su obavljali važne funkcije.

Pre imenovanja za vladiku, Fotije je bio profesor čuvene Karlovačke bogoslovije, a sada je vršilac dužnosti rektora bogoslovije Sveta Tri jerarha u manastiru Krka. Vladika Porfirije, osim što je bio pomoćnik vladike bačkog, obavljao je i važne svetovne funkcije.

Bio je predsednik Saveta republičke radiodifuzne agencije, koordinator je za saradnju SPC i Vojske Srbije, predsednik upravnog odbora fondacije „Privrednik” koja stipendira nadarene đake i studente.

Vladika Andrej, doskorašnji šef kabineta patrijarha Irineja, poliglota koji govori nemački, grčki, italijanski, engleski i francuski, a služi se ruskim, latinskim, jevrejskim i arapskim jezikom, bio je sekretar Kancelarije za međucrkvene odnose Svetog Arhijerejskog Sinoda SPC, a od 2006. do 2008. godine službovao je kao docent za komunikaciju i savetnik za zapošljavanje na Ekonomskom institutu pri Ministarstvu rada grada Diseldorfa.

Tweet